استان سیستان و بلوچستان به عنوان پهناورترین استان در ناحیه جنوب شرق کشور واقع شده است . این استان ۱۲۱۰ کیلومتر مرز خاکی با دوکشور پاکستان و افغانستان و ۳۷۰ کیلومتر مرزآبی در کرانه های شمالی دریای عمان و از شمال به استان خراسان جنوبی ، از جنوب به دریای عمان ، از شرق به کشورهای پاکستان و افغانستان و از غرب به استانهای هرمزگان و کرمان محدود شده است.
استان سیستان و بلوچستان به عنوان پهناورترین استان در ناحیه جنوب شرق کشور واقع شده است . این استان ۱۲۱۰ کیلومتر مرز خاکی با دوکشور پاکستان و افغانستان و ۳۷۰ کیلومتر مرزآبی در کرانه های شمالی دریای عمان و از شمال به استان خراسان جنوبی ، از جنوب به دریای عمان ، از شرق به کشورهای پاکستان و افغانستان و از غرب به استانهای هرمزگان و کرمان محدود شده است.
مساحت استان ۱۸۷۵۰۲ کیلومترمربع است که ۵/۱۱ درصد از وسعت کشور را برمی گیرد. براساس سرشماری عمومی سال ۱۳۹۰ تراکم نسبی استان ۵/۱۲ نفر در هر کیلومترمربع بوده است که از این لحاظ یکی از کم تراکم ترین استان های کشور محسوب می شود. میزان این شاخص در سال ۱۳۸۵ برابر ۱۳نفر در هر کیلومترمربع بوده است.
کل مرزهای استان حدود ۲/۱۵۸۰ کیلومتر یعنی معادل یک ششم از کل مرزهای جمهوری اسلامی ایران می باشد. طول مرزهای استان با کشور افغانستان نیز ۵/۲۸۸ کیلومتر یعنی معادل یک سوم از کل مرز ایران با افغانستان و طول مرزهای مشترک استان با کشور پاکستان ۷/۹۲۱ کیلومتر بوده که کل مرز مشترک ایران و پاکستان را تشکیل می دهد. طول مرزهای آبی استان با ساحل دریای عمان ۳۷۰ کیلومتر است.
استان سیستان و بلوچستان از دو منطقه متمایز تشکیل شده است :
– منطقه بلوچستان (جنوب استان)، نیز صدفی است که وسعت متنوع اش را با دریای عمان گره زده است. این وادی دارای طبیعتی کوهستانی می باشد. مناطق جنوبی استان با توجه به مجاورت با دریای عمان و بهره گیری از بادهای موسمی اقلیم متفاوتی دارند. بالا بودن میانگین دما و پایین بودن نوسانات آن از مشخصه های اساسی اقلیم منطقه است. با توجه به پایین بودن نزولات جوی و عدم وجود منابع برفی کوهستانی اکثر جریانات رودخانه ای، موقتی و فصلی بوده و در بخش وسیعی از استان منابع محدود آب های زیر زمینی تنها امکانات تامین آب محسوب می شوند. وجود مخروط آتشفشانی تفتان با ۳۹۴۱ متر ارتفاع در شمال بلوچستان مرکزی، شرایط اقلیمی متنوع و جالبی را فراهم آورده است. منطقه بلوچستان با ۱۷۲۳۰۵ کیلومترمربع وسعت و از شهرستانهای زاهدان ، میرجاوه ، خاش ، سراوان ، سیب و سوران ، مهرستان ، ایرانشهر ، سرباز ، دلگان ، نیکشهر ، قصرقند ، چابهار و کنارک تشکیل می گردد.
– منطقه سیستان (شمال استان)، نگینی است برآمده از آبرفت های رودخانه هیرمند ، که بزرگ ترین دریاچه آب شیرین جهان را در خویش جای داده است. شریان حیاتی منطقه یعنی هیرمند نوسانات سالیانه قابل ملاحظه ای را نشان می دهد. وزش بادهای ۱۲۰ روزه که از اواخر بهار تا پایان تابستان می وزد در تشدید نیاز و خشکی محیط موثر است. منطقه سیستان شامل شهرستانهای زابل ، زهک ، نیمروز ، هامون و هیرمند می باشد و ۱۵۹۱۷ کیلومترمربع مساحت دارد.
همجواری استان با دو کشور افغانستان و پاکستان با وجود بازارهای مصرف بی رقیب از یک سو و شرایط خاص حاکم بر آن کشورها از سوی دیگر ، این استان را از اهمیت بسیاری برخوردار ساخته است
از سوی دیگر منطقه سیستان در حال حاضر به دلیل مواجهه با خشکسالی های پی در پی و قطع آب هیرمند به دلیل عدم تمکین کشور مقابل به موافقت نامه های دو جانبه و عدم رعایت حق آبه جمـهوری اسلامی ایران ، دچار مشکلات و چالش های فراوانی در بخش های اقتصادی و اجتماعی خود گردیده است.
ایجاد شرایط و امکانات لازم به منظور تغییر روند مذکور و حفظ و ماندگاری جمعیت به ویژه جمعیت جوان و تحصیل کرده در منطقه ، در برون رفت سیستان از مضعیت فعلی بسیار تاثیر گذار خواهدبود. اگرچه در سال های اخیر اقدامات بسیار ارزنده و مفیدی در این خطه برای جبران کاستی ها و مشکلات موجود انجام گرفته است ، لیکن برون رفت کامل از وضعیت موجود و برنامه ریزی برای توسعه اقتصادی منطقه ، نیازمند اقدامات و توجه بیشتری می باشد.
با توجه به کاهش توجیه اقتصادی فعالیتهای کشاورزی به دلیل خشکسالی و کاهش توجیه اقتصادی از یک سو و وجود مرزهای طولانی و بازار تقریباً بی رقیب در کشورهای افغانستان و پاکستان از سوی دیگر ، بخش صنعت ، معدن و بازرگانی با بهره گیری از شرایط فوق می تواند موجبات توسعه اقتصادی منطقه ، ایجاد اشتغال و در نتیجه کاهش مشکلات و چالش های اقتصادی و اجتماعی موجود در منطقه گردد.
همچنین این استان بعلت قرارگرفتن در کمربند فلززائی معدنی که از اروپا شروع و پس از گذشت از میناب و ارتفاعات جازموریان به سمت خاش و زاهدان ادامه می یابد، از منابع غنی معدنی در زمینه کانی های فلزی و غیرفلزی می باشد . مطالعات انجام شده نشان می دهــد که قابلیتهای مــعدنی از جمله توانمندیهای مهم توسعه استان بشمارمی آیند و بسیاری از کانسارهای فلزی و غیرفلزی شــناخــته شده ، می توانند مبنای صنایع بزرگ معدنی قرارگیرند . باتوجه به شرایط فعلی و لزوم استفاده از کلیه امکانات برای شکوفائی اقتصاد ملی ما را ناگزیر از شناخت این قابلیتها نموده و در بسیاری از موارد ، استفاده از آن حتی با وجــود محدودیـــتهای طبیعی بســیار منطــقی جلــوه می نماید.
– خلاصه ای ازویژگی های کلی استان:
– مساحت استان ۱۸۷۵۰۲ کیلومترمربع
– جمعیت استان ۲۴۰۵۷۴۲ نفر
– تعدادشهرستان های عشایری استان ۱۸ شهرستان
– مساحت اراضی کشاورزی استان ۸۳۴۳۲ هکتار
– میزان اراضی مرتعی استان ۱۰۲۵۰۰۰۰ هکتار
– جمعیت دامی استان ۹۰۰هزار راس
– استعدادهای ویژه استان : ۱۱۰۰ کیلومتر مرز خاکی با دو کشور افغانستان و پاکستان ، و ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی
خلاصه ای از برخی ویژگی های طبیعی استان ( اطلاعات زیررا میتوان به صورت توصیفی و یا درقالب جدول اخذ کرد)
نوع اقلیم استان براساس الگوی آمبرژه:
اقلیم بیابانی و نیمه بیابانی — منطقه گرم و خشک
وضعیت دما
– حداکثر مطلق ۳۲ درجه سانتیگراد
– حداقل مطلق ۵/۷ درجه سانتیگراد
– میانگین سالانه دما ۶/۱۹ درجه سانتیگراد
– میانگین سالانه حداقل دمای استان ۲۲ درجه سانتیگراد
– میانگین سالانه حداکثر دمای استان ۳۷ درجه سانتیگراد
وضعیت بارش ها:
مقدار درصد از بارش ها ی استان به صورت برف و مقدار ۱۰۰ درصد آن به صورت باران می باشد.
– متوسط حجم کل میزان نزولات آسمانی سالانه ۲۰۰۰ میلیون مترمکعب
– متوسط تبخیر سالانه ۳۸۰۰ میلیمتر
ـ میانگین بارندگی سالیانه ۱۱۰ میلیمتر
ـ حداکثر بارندگی ۶/۱۶۱ میلیمتر
ـ حداقل بارندگی ۶/۶۲ میلیمتر
– شاخص های رطوبتی:
– میانگین رطوبت نسبی استان ۵/۳۷ درصد است.
– میانگین حداقل درصدرطوبت نسبی ۷ درصد است.
– میانگین حداکثر درصدرطوبت نسبی ۷/۶۷ درصد است.
باد
– باد غالب : شمال و شمال غرب
– سرعت حداکثر ۹۰ کیلومتر بر ساعت
– مزایا و محدودیت های حاصل ازوزش باد: محدودیتها : وزش طوفانهای شدید همراه گرد و خاک
مزیت : استفاده از انرژی باد در تولید برق
– منابع آب
– میزان کل نزولات سالانه استان ۲۰۰۰ میلیون متر مکعب
– جریانات ورودی آب به استان ۸۰۰ میلیون مترمکعب
– جریانات خروجی آب از استان ۳۳۷۳ میلیون مترمکعب
– برآوردمیزان آب زیرزمینی استان ۱۴۸۰ میلیون مترمکعب
– منابع تولید قابل استحصال وتخصیص به عشایر:
میزان منابع آب تخصیص داده شده به عشایرتاکنون ۱۳۳۱ لیتر
میزان منابع آب مجوزگرفته شده وقابل تخصیص ۱۸۵۵ لیتر
پیش بینی میزان منابع آب قابل استحصال تا افق برنامه ۴۶۸۵ لیتر
میزان اراضی زراعی تخصیص داده شده به عشایر تاکنون ۱۱۲۰ هکتار
میزان اراضی قابل واگذاری تاافق برنامه راهبردی ۹۴۰۰ هکتار
میزان ار اضی مرتعی استان – ۱۰۲۵۰۰۰۰ هکتار
میزان فرصت های اشتغال قابل تامین تاافق برنامه راهبردی ۶۹۵۰ مورد
Loading ...
دیدگاهتان را بنویسید