گزارش اجمالی عشایراستان سیستان و بلوچستان
عشایر مردمانی سخت کوش که همگام با طبیعت دارای زندگی بسیار ساده و ابتدایی هستند . آداب و رسوم و فرهنگ خاص ، ویژگیهای مهم کوچ روی ، معیشت براساس دامداری و عشیره ای بودن از شاخصه های بارز این جامعه محسوب می شود ، هرچادر عشایری یک کارگاه تولیدی است که درآن همه اعضای خانواده با مشارکت هم در تلاش و تکاپو هستند. ۲۵ درصد از دام و تولیدات دامی و همچنین صنایع دستی در اختیارجامعه عشایری استان میباشدکه این نقش مهم تولیدی را نمی توان نادیده گرفت . بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی توجه به عشایر شکل فزاینده ای به خود گرفت بطوریکه همواره در کلام امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب عشایر جایگاه خاصی پیدا نمودند. ساختار تشکیلاتی اداره کل امور عشایر و اتحادیه تعاونی های عشایری در استان همسو با اهداف برنامه ای سیر تکاملی را طی نمود و صرفا از طرحهای خدمات به کوچندگان به طرحهای ساماندهی با رویکرد اشتغال و تولید که از نیازهای ضروری جامعه عشایری میباشد سوق داده شده است . پراکندگی بیش از اندازه عشایر در استان که بالغ بر ۲۴۲۰ رده یا هلک عشایرمیباشد. طرح های تجمیع با رویکرد اشتغال جهت برخورداری خانوارهای عشایری از خدمات زیر بنایی از واقعیات موجود در این استان ضروری نموده است. برنامه پنجم با رویکرد اشتغال و تولید و رفع معضل بیکاری ، گرایش به سمت انرژی های پاک و استفاده از روشهای نوین کشاورزی – دامداری و استفاده از توان سایر دستگاهها جهت انجام پروژه های مورد نیاز این جامعه مولد تدوین گردیده است. انشا الله روزی شاهد زدودن غبار محرومیت از جامعه عشایری استان باشیم .
وضعیت جامعه عشایری
جامعه عشایری جامعه ای است مستقل و دارای ساختار اجتماعی مشخص که در ارتباط مستقیم با طبیعت زندگی کرده و منبع اصلی تامین معیشت خانوارها دامداری می باشد که این شیوه زندگی عشایر را به کوچ روی وا می دارد و سه عنصر دام ، مرتع و کوچ در یک ارتباط نزدیک با هم می باشند . بر اساس نتایج سرشماری عشایر کوچنده سال ۱۳۸۷ آمار عشایر استان ۱۸۹۸۴ خانوار با جمعیتی بالغ بر ۱۰۲۱۹۹ نفر برآورد شده که این جمعیت در قالب بیش از ۲۴۲۰ رده کوچنده پراکنده اند بررسی قلمروهای عرفی عشایر موید وجود ۲۴ زیست بوم عشایری است که ۲۹۴ سامانه عشایری در نقاط مختلف استان را در برمی گیرد. عشایر حدود ۸ درصد جمعیت روستایی و ۴ درصد جمعیت کل استان و ۸ درصد از خانوارهای عشایر کشور را شامل می شوند . تعداد دام در اختیار این خانوارها حدود ۹۰۰ هزار راس است که حدود ۲۵ درصد از تولیدات دامی استان را به خود اختصاص داده است. طبق سرشماری اخیر متوسط نرخ باسوادی خانوارهای عشایر استان ۴۴ درصد برآورد شده که این نرخ برای مردان ۵۰ درصد و برای زنان ۳۷ درصد میباشد. کوچ عشایر با توجه به شرایط مختلف اقلیمی وضعیت مراتع و توزیع عرفی آن بین طوایف به اشکال متفاوت نمود یافته است. در سیستان عشایر عمدتاً برون کوچ بوده و به نواحی استان خراسان جنوبی و شهرستانهای بیرجند و نهبندان در فاصله ۱۵۰ تا ۴۰۰ کیلومتری برای استفاده از مراتع ییلاقی کوچ می کنند . در بلوچستان عشایر در فاصله ۳۰ الی ۵۰ کیلومتری کوچ کوتاه و مستقیم و در حاشیه ارتفاعات کوچ عمودی دارند. کوچ دورانی نیز برای استفاده از منابع آبی موجود در محدوده در بلوچستان رایج می باشد .
از وظایف مهم اداره کل امور عشایر استان ساماندهی به جامعه عشایری میباشد که ساماندهی به عشایر عبارت است از تامین معیشت وامنیت اقتصادی جامعه عشایر وهمچنین ارتقای شاخص های توسعه انسانی این جامعه – حداقل در حد میانگین جامعه روستایی کشور که در دو بخش نمود یافته است :
۱-ساماندهی به کوچ ۲- ساماندهی به اسکان
۱-ساماندهی به کوچ: عبارت است از ارائه خدمات در حین کوچ وایجاد زیرساختها وتاسیسات لازم ومناسب در مسیر کوچ ودر اطراق گاهها به منظور تامین نیازهای عشایر وتسهیل در امر کوچ که حدود۳۵۰۰ خانوار بصورت مستمر سالانه از خدمات این نوع ساماندهی برخوردار میشوند.
۲- ساماندهی به اسکان: عبارت است از ارائه خدمات واقداماتی که موجب حفظ وبهبود وایجاد اشتغال واحداث حداقل تاسیسات زیربنایی لازم ومناسب برای عشایر شده وارزش تولیدات عشایر اسکان یافته را نسبت به قبل ازاسکان کاهش نمی دهد.
فعالیتهای اداره کل امور عشایر در قالب طرحهای زیر میباشد :
۱- طرح مطالعات به منظور شناسایی نقاط عشایری با منابع آبی و خاکی و پتانسیل بالا.
۲- طرح تهیه و جایگزینی سوخت فسیلی به جای سوخت های نباتی و آموزش خانوارهای عشایری استفاده از سوخت فسیلی نفت وگاز به جای هیزم و جلوگیری از تخریب مراتع.
۳- طرح عملیات اجرایی اسکان به منظور اجرای عملیات زیربنایی و پایدار در سامانه های عشایری و اسکان خانوار و تجمیع امکانات در سامانه
۴- طرح خدمات پشتیبانی به کوچندگان با هدف ارائه امکانات و خدمات مورد نیاز عشایر و ایجاد زیرساختها و تاسیسات لازم در مسیر کوچ
۵- طرح مقابله با بحران خشکسالی
۶- طرح آموزش و ترویج خانوارهای عشایر به منظور افزایش مهارت خانوارها در زمینه های مختلف شغلی و رفاهی در راستای ساماندهی .
۷- نظارت و توزیع کالاهای اساسی خانوارها
اهم فعالیتهای اداره کل امور عشایر
-۱ ساماندهی به اسکان عشایر۴۸۸۲ خانوار.
-۲ساماندهی به کوچ ۳۵۰۰ خانوار.
۳-راه اندازی پرواربندیهای دام سبک و سنگین با هدف بهبود و ایجاد اشتغال و افزایش بازدهی دام.
۴- راه اندازی ۳ باب کارخانه تولید خوراک دام
-۵ ایجاد سردخانه وکارگاه بسته بندی گوشت .
-۶فروشگاه عرضه مستقیم تولیدات دامی عشایر.
-۷احداث واحدهای مشارکتی پرورش گاو شیری.
-۸احداث آغل های دام سبک.
۹-راه اندازی واحدهای پرورش مرغ بومی ۱۲۰قطعه ای
- راه اندازی واحدهای پرورش بوقلمون.
- انجام بیمه دام عشایر
- توزیع آجرهای لیسیدنی جهت بهبود تغذیه دام عشایر
-۱۳ارائه آموزشهای ترویجی فعالیتهای تولیدی .
-۱۴کمک به احداث گلخانه ها.
۱۵- اجرای طرح آبیاری بارانی اسپه بصورت مشارکتی.
۱۶- اجرای طرح بهسازی چشمه سارهای عشایری
۱۷-تامین وذخیره آب کشاورزی برای فعالیتهای ساماندهی.
۱۸-اجرای طرح آبیاری قطره ای – ثقلی.
۱۹- اجرای کشت زیر پلاستیک محصولات غیر فصل .
- اجرای طرح به پروری خرما
- تولید علوفه بدون خاک به روش بومی .
- ایجاد کارگاه پرورش قارچ.
- جمع آوری گیاهان دارویی.
۲۴- راه اندازی صندوق های خرد زنان .
- احداث فروشگاه عرضه مستقیم صنایع دستی عشایر.
- راه اندازی کارگاه تسبیح سازی از دانه گیاه داز .
- کمک به جوانان عشایر جهت خرید شناور صیادی.
- احداث جایگاه سیلندر پرکنی اتحادیه عشایری.
۲۹- آبرسانی سیار به خانوارهای دچار بحران خشکسالی و عشایر کوچنده.
- توزیع کالاهای اساسی در مناطق عشایری.
۳۱-جذب تسهیلات بانکی مناسب برای اجرای طرح های تولیدی عشایر.
Loading ...
دیدگاهتان را بنویسید